infoPodlaskie.pl - Podlaski Katalog Turysty

Szlak Rękodzieła Ludowego - gmina Czarna Białostocka

Szlak Rękodzieła Ludowego - gmina Czarna Białostocka

Email Drukuj

galeria_przy_kuzni_fot._A._Kudlewski_640x480Teren gminy Czarna Białostocka przecina wiele szklaków turystycznych. Najpopularniejszym z nich jest Szlak Rękodzieła Ludowego, pozwalający poznać unikatowe, ginące rzemiosło i warsztaty twórców. Powstał w roku 1994 z inicjatywy Działu Etnografii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku w celu ochrony i udostępnienia turystom najciekawszych ośrodków twórczości ludowej:

 

  • obejmuje pracownie garncarskie oraz warsztat kowala w Czarnej Wsi Kościelnej,
  • warsztat tradycyjnego wyrobu drewnianych łyżek w Zamczysku,
  • pracownie tkactwa dwuosnowowego w Janowie i okolicznych wsiach: Wasilówce i Nowokolnie,
  • pracownię rzeźbiarza ludowego w Sokółce.

Umiejętności warsztatowe najczęściej przekazywane są tu z pokolenie na pokolenie, a sposób w działających pracowniach są podobne i niezmienione od lat. Twórcy oferują pokazy wytwarzania swoich wyrobów. Istnieje też możliwość zakupu prac.

Wędrując szlakiem możemy zetknąć się z ginącymi zawodami takimi jak: garncarstwo, kowalstwo, łyżkarstwo, rzeźba czy tkactwo. Większość pracowni znajduje się na terenie Czarnej Wsi Kościelnej - znaczącym ośrodku sztuki ludowej- „zagłębiu ceramicznym”, który karierę związał z gliną. Natura hojnie wyposażyła tę ziemię w glinę, a jej pokłady znajdują się na samej powierzchni. Czarna Wieś Kościelna słynie także z unikalnego wykorzystania wyrobów ceramicznych z gliny. Kiedyś powszechnie produkowano tam i wykorzystywano dachówkę ceramiczną do budowy nie tylko dachów, ale także fundamentów, ścian domów mieszkalnych i budynków gospodarczych, nadając oryginalny, nietypowy charakter i klimat miejscowości.

sciana_wykonana_z_dachowki_i_gliny_-fot._G._Wilczewski_640x480
Ściana wykonana z dachówki i gliny

Tu na skraju wsi, pod lasem, stoi kuźnia Mieczysława Hulewicza jednego z najaktywniejszych kowali na Podlasiu, łącząca tradycje kowalstwa ludowego i artystycznego. Pan Mieczysław pracuje w swojej kuźni już ponad 30 lat. Wcześniej było to kowalstwo czysto użytkowe, jak podkuwanie koni czy kucie narzędzi rolniczych. Teraz przed kuźnią i w galerii stoją świeczniki, piękne kute róże, rzeźby – tancerze, aniołowie i muzycy. Jest jednym z nielicznych, którzy w drodze żmudnych poszukiwań potrafili pogodzić tradycję ze współczesnością. Prace artysty odznaczają się nieprzeciętnymi walorami estetycznymi, trafiły do licznych muzeów w kraju, a także do prywatnych zbiorów w kraju i za granicą.

Odwiedzając kuźnię Mieczysława Hulewicza można zobaczyć, jak na kowadle powstają jego piękne wyroby.

W_kuźni_fot._D.Świrska kowal_przy_pracy-_fot._D.Świrska_640x480
W kuźni Kowal przy pracy

Równie gorąco jak w kuźni jest w warsztatach garncarskich. Czarna Wieś Kościelna to jeden z ostatnich działających w Polsce ośrodków ceramiki siwej. Pracownie garncarskie kultywują XVIII-wieczne tradycje ręcznego wyrobu naczyń. Na początku tego stulecia na Białostocczyźnie działało kilkadziesiąt ośrodków garncarskich, ale czasy świetności i rozwoju tego rzemiosła już minęły. W chwili obecnej garncarstwo jest zanikającą dziedziną przemysłu ludowego. Tylko na Białostocczyźnie wyrabia się pękate „buńki” służące do przechowywania płynów, smukłe „ładyszki”, czyli naczynia o kształcie dzbana, niekiedy z dziobkiem lub bez, przysadziste miski, garnki i dwojaki. Przy wyrobie i wypale naczyń wykorzystuje się stare i sprawdzone technologie, a pokazy toczenia i zdobienia naczyń pełnią funkcje edukacyjne. Dla uczestników wycieczek zwiedzających pracownie garncarzy miłą pamiątką są tradycyjne siwaki o różnych kształtach i wielkościach oraz gwizdki w kształcie ptaszków. 

w_pracowni_J._Kudrewicza_-fot._A.Kudlewski_640x480 Pracownia_J._Kudrewicza_fot._A._Kudlewski_640x480
Pracownia J.Kudrewicza

We wsi Zamczysk - około 10 km od Czarnej Wsi znajduje się ostatnia pracownia łyżkarska. Wyrobem łyżek zajmuje się Mieczysław Baranowski. Odwiedzając warsztat możemy obserwować, jak wprawnymi ruchami i za pomocą prostych, ręcznych narzędzi i technologii stosowanych od pokoleń, wydobywa z kawałka drewna piękny kształt prostego, użytkowego przedmiotu – łyżki. Najczęściej wyrabia je z osiki, ale także z olchy, brzozy, rzadziej z klonu polnego i gruszy. Do wyrobu nadaje się drewno świeżo ścięte, mokre i niewysuszone. Dzisiaj drewniane łyżki, ogromne chochle, karobki, widelce z drzewa osikowego, czy szufelki są najczęściej przedmiotami dekoracyjnymi, rzadziej – użytkowymi i będą miłą pamiątką ze szlaku. Dalej szlak prowadzi do pracowni tkactwa dwuosnowowego w gminie Janów i rzeźbiarza w Sokółce.

w_pracowni_lyzkarza_-fot._A._Kudlewski_640x480
W pracowni łyżkarza

 

Adresy, które warto zapamiętać i pod które warto zajrzeć będąc na Szlaku Rękodzieła Ludowego:

Pracownia rzeźbiarska:

Piotr Szałkowski

Sokółka, ul. Mickiewicza 22, tel. 085 711 53 32

Warsztat kowalski:

Mieczysław Hulewicz

Czarna Wieś Kościelna, ul. Sosnowa 4a, tel. 085 710 90 89

Pracownie garncarskie:

Jan Kudrewicz

Czarna Wieś Kościelna, ul. Sosnowa 19, tel. 085 710 90 85

----------------------------------------------

Zbigniew Piechowski

Czarna Wieś Kościelna, ul. Piękna 27, tel. 085 710 90 74, 085 710 91 34

Wyrób łyżek:

Mieczysław Baranowski

Zamczysk 10, tel. 085 710 93 21

Pracownie tkactwa dwuosnowowego:

Teresa Pryzmont

Wasilówka 19 (kol.), tel. 085 721 63 64

---------------------------------------------

Alicja Kochanowska

Janów, ul. Nadrzeczna 3, tel. 085 721 60 36

----------------------------------------------

Filomena Krupowicz

Janów, ul. Sokólska 50, tel. 085 721 61 28

-----------------------------------------------

Ludgarda Sieńko

Janów, ul. Sokólska 8, tel. 085 721 61 74

------------------------------------------------

Helena Malewicka

Nowokolno, tel. 085 721 60 62


Artykuł powstał na podstawie danych Gminnego Centrum Informacji w Czarnej Białostockiej / fot. A. Kudlewski / D. Świrska

Obiekty w okolicy

Najczęściej czytane


Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79

Warning: Creating default object from empty value in /home/napodlasie/ftp/info2016/modules/mod_mostread/helper.php on line 79