Powierzchnia leÅ›na na terenie Gminy PÅ‚aska prawie w caÅ‚oÅ›ci weszÅ‚a w skÅ‚ad Obszaru Specjalnej Ochrony Natura 2000 na mocy Dyrektywy Ptasiej. Dyrektywa ta podaje listÄ™ gatunków rzadkich i zagrożonych wyginiÄ™ciem z powodu zmian zachodzÄ…cych w ich siedliskach.  Na terenie gminy powstaÅ‚y rezerwaty przyrody, które dla pasjonatów wÄ™drówek leÅ›nych sÄ… wspaniaÅ‚Ä… okazjÄ… do obcowania z okolicznÄ… florÄ… i faunÄ….

 

 

Rezerwat Mały Borek został utworzony 7 kwietnia 1959r. i zajmuję powierzchnię 90,49 ha. Od wsi Płaska do rezerwatu jest ok. 3 km w kierunku południowo-wschodnim i 23 km od Augustowa. Rezerwat został utworzony w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych typów borów sosnowych, właściwych dla południowej części Puszczy Augustowskiej. Obiekt zajmuje cztery pełne oddziały położone w zwartym kompleksie puszczy z dala od osad i wsi. Na podstawie badań historycznych można stwierdzić, że część drzewostanów nie była nigdy użytkowana. Obejmuje on dobrze zachowane bory świeże i wilgotne z dorodnym drzewostanem sosnowym z dużą domieszką świerka. Runo tworzą borówka czarna i borówka brusznica, a w miejscach bardziej wilgotnych spotyka się tu borówkę bagienną i bagno zwyczajne. Rośnie tu też turzyca kulista Carex globularis. W środkowej części rezerwatu dużą powierzchnię zajmuje torfowisko wysokie z niskim i rzadkim drzewostanem sosnowym. W wyniku melioracji przeprowadzonej w sąsiedztwie rezerwatu przed trzydziestu laty roślinność torfowiskowa uległa zniekształceniu. Torfowisko zaczęła opanowywać brzoza. W południowej i południowo - wschodniej części rezerwatu występują olsy z dość młodym drzewostanem złożonym z olszy czarnej oraz brzozy brodawkowatej i omszonej z bogatym podszytem złożonym z kruszyny oraz wierzb: szarej i uszatej.

Rezerwat Perkuć - utworzony w 1970r. na powierzchni 64,5 ha powiÄ™kszony 13 czerwca 1985r.  do pow. 209,82 ha. PoÅ‚ożony jest w Å›rodkowej części Puszczy Augustowskiej 2km na wschód od wsi PÅ‚aska i 22 km od Augustowa. Obejmuje lasy, torfowiska i jezioro Kruglak z bogatÄ… i interesujÄ…cÄ… roÅ›linnoÅ›ciÄ… wodnÄ…. Teren rezerwatu ma bardzo bogate uksztaÅ‚towanie, dziÄ™ki czemu wystÄ™puje tu duża różnorodność zbiorowisk roÅ›linnych charakterystycznych dla Puszczy Augustowskiej.

Północną i południowo - zachodnią część rezerwatu zajmują wyniesienia morenowe otaczające rozległe zatorfione obniżenie. Wyniesienia morenowe zajmuje sosnowo - świerkowy bór mieszany (Calamagrostio-Piceetum) z dorodnym drzewostanem. Jest to typ lasu występujący na glebach słabo zbielicowanych wytworzonych z gruboziarnistych piasków słabogliniastych.
W zachodniej części zatorfionego obniżenia znajduje się jezioro Kruglak. Jest ono otoczone pierścieniem szuwaru złożonego głównie z trzciny pospolitej Phragmites australis, pałki szerokolistnej Tyha latifolia, oczeretu jeziornego Scirpus lacustris i innych. Znaczną część jeziora zajmują zbiorowiska roślinności wodnej z grzybieniem białym Nymphaea alba i grążelem żółtym Niiphar lutenum na czele.
ÅšrodkowÄ… i wschodniÄ… część obniżenia zajmujÄ… zbiorowiska torfowiskowe. WystÄ™puje tu brzozowo - Å›wierkowy bór torfowcowy (Btulo pubescentis-Pceetum) z drzewostanem zÅ‚ożonym z brzozy omszonej i Å›wierka z niewielkÄ… domieszkÄ… olszy czarnej i sosny. Bardzo bujnie rozwiniÄ™ta jest warstwa mchów.  ZnacznÄ… część zatorfionego obniżenia zajmujÄ… zespoÅ‚y turzyc. Dotychczasowe wstÄ™pne badania szaty roÅ›linnej wykazaÅ‚y obecność na tym terenie 20 gatunków podlegajÄ…cych caÅ‚kowitej ochronie, w tym 8 gatunków z rodziny storczykowatych. WiÄ™kszość z nich to skÅ‚adniki zbiorowisk torfowiskowych.
Zatorfione obniżenie otoczone wyniesieniami morenowymi otwarte jest tylko w kierunku jeziora Kruglak. Stwarza to autonomiczny charakter stosunków hydrologicznych i zapewnia możliwość zachowania w niezmienionym stanie układu warunków ekologicznych, w tym głównie stosunków wodnych. Niezbędne jest natomiast zabezpieczenie zbiorowisk leśnych występujących na wyniesieniu morenowym. Duży ruch turystyczny stwarza poważne niebezpieczeństwo dla roślinności tego cennego obiektu.

Kuriańskie Bagno jest to rezerwat leśno - torfowiskowy utworzony w 1985r. powierzchni 1.713,6 ha. Leży w południowo - wschodniej części Puszczy Augustowskiej,Północna część rezerwatu znajduje się w gminie Płaska, część południowa - na terenie gminy Sztabin. Rezerwat obejmuje duży obszar lasów odznaczających się stosunkowo wysokim stopniem naturalności i obecnością szeregu rzadkich gatunków roślin.
Teren rezerwatu urozmaicają wyniesienia wydmowe osiągające miejscami prawie 10 m wysokości względnej. Południową część rezerwatu zajmują rozległe torfowiska porośnięte różnymi zbiorowiskami leśnymi. W południowo - zachodniej części występuje największe na terenie Puszczy Augustowskiej torfowisko wysokie Ledo-Sphagnetum magellanici ze skarłowaciałym drzewostanem sosnowym z niewielką domieszka brzozy omszonej i podokapowego świerka. Warstwę mchów tworzy zwarty kobierzec torfowców. Na obrzeżach torfowiska wysokiego w sąsiedztwie otaczających torfowisko wydmowych wyniesień występuje bór bagienny (Yaccinio uliginosi-Pinetum).
Dużą powierzchnię zajmuje też sosnowo - brzozowy las bagienny (Dryop-teridi thelypteridis-Betuleum pubescentis) o kępiastej strukturze dna lasu, z drzewostanem złożonym z brzozy omszonej i sosny z niewielką domieszką świerka. Warstwę krzewów tworzą głównie wierzba szara i kruszyna. Na kępkach występują ołigotroficzne rośliny, jak borówka czarna, borówka brusznica, gruszyczka jednostronna, żurawina błotna oraz rzadko spotykana w naszej florze borealna turzyca strunowa.

Z dużych zwierząt na terenie rezerwatu można spotykać łosie, jelenie, sarny, dziki, a z gatunków drapieżnych - wilki, lisy, jenoty, kuny, borsuki, a niekiedy również rysia. W norach na brzegach Wołkuszanki, odprowadzającej wody z rezerwatu w kierunku wschodnim, żyją bobry. Wśród bogatej ornitofauny rezerwatu, występują m.in.: bocian czarny, żuraw, głuszec, kilka gatunków dzięciołów, słonka, jarząbek i szereg innych.

Rezerwat Starożyn utworzony został 13 czerwca 1985r. o powierzchni 183,43 ha powiększony do 298,43 ha w 1985r. Położony jest w środkowej części Puszczy Augustowskiej, 3,5 km na południowy wschód od Augustowa. Rezerwat został utworzony w celach zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych grądu niskiego, lasu mieszanego i olsu w Puszczy Augustowskiej. Obejmuje on jeden z najcenniejszych, dobrze zachowany fragment Puszczy o dużym zróżnicowaniu i bogactwie szaty roślinnej. W północnej i środkowej części rezerwatu występuje leszczynowo - świerkowy las mieszany o różnowiekowym i wielowarstwowym drzewostanie złożonym ze świerka i dębu z pojedynczą domieszką klonu, osiki, brzozy i lipy. W podszycie panuje leszczyna i świerk. Na niewielkich powierzchniach spotyka się też grąd (Tilio-Carpinetum) z drzewostanem grabowo - dębowym z domieszką klonu. Odznacza się on dużym bogactwem runa.

Ze zwierząt spotkać tu można łosie, jelenie, sarny, dziki, kuny, wiewiórki, a czasami wilka. Bogaty jest też świat ptaków.

Artykuł powstał przy współpracy z Gminą Płaska.

Tekst i zdjęcia: www.plaska.pl